فاز ۱۴ پارس جنوبی در ۱۰ سال گذشته| توسعه‌ای که مجلس را قانع نکرد

15:08 - 09 مهر 1399
کد خبر: ۶۶۰۸۶۶
دسته بندی: اقتصاد ، اقتصاد ایران
وزیر نفت امروز برای ارائه پاسخ به سؤال نمایندگان مجلس در خصوص تأخیر در اجرای طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی در مجلس حاضر شد، اما توضیحاتش وکلای ملت را قانع نکرد.
- بیژن زنگنه وزیر نفت امروز برای ارائه پاسخ به سؤال نمایندگان مجلس در خصوص تأخیر در اجرای طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی در مجلس حاضر شد.
 
پارس جنوبی در یک نگاه
ابراهیم رضایی نماینده مردم دشتستان که طراح سؤال از وزیر نفت بود،بزرگترین میدان گازی جهان و مشترک بین ایران و قطر در پارس جنوبی قرار دارد که دارای ۲۹ فاز پالایشگاهی است. ۱۴ تریلیارد مترمکعب گاز در جا، بیش از ۱۰ میلیارد میعانات گازی و ۷.۵ میلیارد نفت خام در این میدان گازی وجود دارد.

وی افزود: همچنین ۵۰ درصد ظرفیت منابع گازی کشور، ۸ درصد گاز دنیا، ۸۰ درصد تأمین گاز کشور، بیش از ۹۰ درصد صادرات گازی کشور از این میدان صورت می‌گیرد؛ همچنین ارزش صادراتی آن حداقل ۶ درصد تولید ناخالص کشور است.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در ۲۵ خرداد ۱۳۸۹ قرارداد اجرای ۵ طرح پالایشگاهی امضا شد که یکی از آن‌ها فاز ۱۴ پارس جنوبی ایرانی‌ترین فاز پارس جنوبی بود که با یک کنسرسیوم ایرانی آغاز به کار کرد همه ۴ طرح دیگر سال‌ها قبل خاتمه و به بهره‌برداری رسیده‌اند به استثنای فاز ۱۴ با افتتاح این ابرپروژه ملی قرار بود روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب گاز ومیعانات گازی از میدان مشترک با قطر به ظرفیت کشور اضافه شود.

با تصمیم اشتباه وزارت نفت فاز ۱۴ پارس جنوبی از اولویت خارج شد
رضایی تصریح کرد: ارزش این پروژه ملی معادل ۲ فاز پالایشگاهی است و در زمان روی کار آمدن آقای زنگنه ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت؛ در واقع طی ۳۸ ماه قبل از روی کار آمدن وی نیمی از این پروژه تکمیل شده بود و طبق برنامه‌ریزی‌ها باید این پروژه در سال ۹۵ افتتاح می‌شد، اما با تصمیم اشتباه وزارت نفت این پروژه از اولویت خارج شد و متأسفانه باید اذعان کرد این فاز رکورددار تأخیر در اجرای یک فاز گازی در کشور است.

نماینده مردم دشتستان در مجلس یازدهم گفت: این تصمیم اشتباه برخلاف اصل ۴۳ قانون اساسی و نیز برخلاف سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی سیاست‌های کلی انرژی، سیاست‌های کلی علم و فناوری و سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه (ابلاغی مقام معظم رهبری مد ظله‌العالی) نیز قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی است.

وی اظهار کرد: طبق گفته آقای زنگنه در مجلس به ازای هر سال تاخیر در اجرای هر طرح پارس جنوبی سالانه ۵ میلیارد دلار خسارت (عدم النفع) به کشور وارد می‌شود، محاسبات نشان می‌دهد که حداقل دو سال تاخیر در افتتاح بخش دریایی (برداشت گاز و میعانات گازی از میدان مشترک گازی با قطر) پروژه فاز ۱۴ وجود داشته است.

۱۰ میلیارد دلار خسارت (عدم النفع) بابت تاخیر در اجرای پروژه فاز ۱۴ پارس جنوبی متوجه کشور شده است
این نماینده مردم در مجلس یازدهم در این راستا ادامه داد: طبق این روند حداقل ۱۰ میلیارد دلار خسارت (عدم النفع) بابت تاخیر در اجرای پروژه مذکور متوجه کشور شده است؛ اکنون سؤال این است که چرا این ابرپروژه ملی دچار تاخیر شده و مقصر خسارت ۱۰ میلیارد دلاری (معادل ۲۹۰ هزار میلیارد تومان) به کشور کیست؟

وی گفت: علاوه بر خسارات وارده به کشور باید استهلاک تجهیزات و خسارت پیمانکار نیز در نظر گرفته شود؛ اگر مبلغ یاد شده وارد خزانه می‌شد امروزه مشکلات کمتری گریبانگیر کشور بود، زیرا این رقم معادل ساخت ۱۲ هزار کیلومتر راه‌آهن، پرداخت ۱۰۰ ماه یارانه، بیش از ۴ برابر بودجه عمرانی محقق شده و ... می‌شد.

نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی گفت: از زمانی که موضوع طرح سوال از وزیر نفت مطرح شد بسیاری از کارکنان این صنعت از طریق ارسال پیام، مشکلات و نارضایتی‌های خود را بیان کردند که امیدوارم وزارت نفت به این مطالبات رسیدگی کند تا انباشته نشوند.

وی افزود: متاسفانه امروزه شاهد بی مسئولیت وزارت نفت درخصوص اجرای مسئولیت اجتماعی در جنوب کشور بخصوص بوشهر هستیم که این موضوع نارضایتی مردم را در پی داشته است.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: آقای زنگنه در ۲۱ تیرماه ۹۶ گفتند خسارت یک سال تاخیر در اجرای فاز‌های پارس جنوبی ۵ میلیارد دلار است، لذا اکنون نمی‌توان از این موضوع چشم پوشی کرد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: پیمانکار این پروژه در ۲۵ درصد پروژه‌های پارس جنوبی سابقه اجرایی داشته و دولتی به شمار می‌رود؛ البته از همکاران سابق آقای زنگنه محسوب می‌شود، از این رو اگر ضعیف بوده، نباید سلب مسئولیت کنید و باید وی را برکنار می‌کردید.

رضایی اظهار داشت: متاسفانه امروزه مشاهده می‌شود که
اعتقادی به توان ایرانی در اجرای پروژه ها از سوی مسئولان وجود ندارد
در اجرای پروژه‌های مختلف از جمله پارس جنوبی از سوی مسئولان وجود ندارد.

نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی گفت: طبق گزارش وزارت نفت ۴۹.۵ درصد فاز ۱۴ پارس جنوبی تا سال ۹۲ پیشرفت داشته، از این رو جای تعجب است وزیر نفت نسبت به این موضوع ابهام دارد.

وی افزود: طبق آمار‌ها کشورمان در سال ۹۲ بیش از یک میلیون بشکه نفت خام صادر می‌کرد، از این رو وزیر نفت نباید نسبت به دستاورد‌های پارس جنوبی دچار سوءتفاهم باشد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: در تیرماه سال ۹۲ آقای زنگنه گفت گروهبان‌ها که سرکار هستند باید بروند و جای خود را به جنرال‌ها در وزارت نفت بدهند، اما ظاهراً گروهبان‌ها در اجرای پروژه‌های پارس جنوبی موفق‌تر بوده اند و هیچگاه از کمبود بودجه گلایه نکردند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: متاسفانه عدم النفع و خسارت وارده از عدم بهره برداری فاز ۱۴ پارس جنوبی ۸۰ میلیون ایرانی را دچار مشکل کرد و این ضرر یک استثنا نیست، در واقع این رویه محصول یک تفکر و گفتمان است و در پروژه‌هایی مانند کیش، آزادگان، یادآوران و حتی کارت سوخت نیز مشاهده می‌شود و به نوعی ملت هزینه غربگرایی را پرداخت می‌کنند.

وی بیان کرد: متاسفانه وقتی مقام ارشد سیاسی کشور فریاد می‌زند که آمریکا می‌تواند با یک بمب کشور را دچار مشکل کند، نشان دهنده همین تفکر است و بر همین اساس پای میز مذاکره حاضر شدند که نتیجه آن مشخص است! ملت ایران باید بداند اگر امروزه بازار بی ثبات بوده، سفره‌ها خالی‌تر شد، سکه ۱۳ میلیون تومان شده و پراید بیش از ۱۰۰ میلیون تومان شده، نتیجه همین تفکراست.

رضایی گفت: در واقع این تفکر جعل دوقطبی معیشت و پیشرفت است؛ طبق این تفکر اگر افراد بخواهند رفاه داشته باشند، باید دست از پیشرفت بردارند، اما به گفته سردار سلامی باید بدانیم داستان سازش یک فریب سیاسی است و پیشرفت مقدمه آرامش و آسایش است و نباید آدرس غلط به ملت بدهیم، از این رو به شدت درخواست پیگیری قضایی و حقوقی عدم تکمیل فاز ۱۴ پارس جنوبی و تحقیق و تفحص از این مهم را دارم
 
وقتی ۱۰ نفر برای مدیریت یک پروژه در نظر گرفته‌اید، پروژه دچار مشکل خواهد شد
آن‌طور که خانه ملت گزارش داده، بیژن نامدارزنگنه در پاسخ به این سؤال گفت: ضمن تشکر از نمایندگان مجلس برای اینکه فرصتی داده شد تا در خصوص فاز ۱۴ پارس جنوبی بحث شود، عنوان کرد: به این دلیل که فاز ۱۴ جدای از پارس جنوبی نیست، در خصوص کلیات پروژه‌های پارس جنوبی توضیحاتی ارائه خواهم کرد.

وزیر نفت ادامه داد: زمانی که از سال ۷۶ تا ۸۴ وزیر نفت بودم برای اولین بار توسعه عملی پارس جنوبی وارد فاز اجرا شد و در آن دوره قرارداد اجرای ۱۳ فاز منعقد شد که ۵ فاز پارس جنوبی در همان دوره به بهره‌برداری رسید و ۵ فاز دیگر در دولت آقای احمدی‌نژاد به بهره‌برداری رسید.

وی با بیان اینکه زمانی که در سال ۹۲ وزارت را به عهده گرفتم ۲۸۰ میلیون مترمکعب گاز خام از پارس جنوبی تولید می‌شد، تصریح کرد: در دولت آقای احمدی‌نژاد ۴ فاز دیگر یعنی فاز‌های ۱۵ تا ۱۸ نیز عقد قرارداد شد و در ۲۵ خرداد ۱۳۸۹ یعنی حدود ۱۰ سال پیش برای اجرای ۱۰ فاز پارس جنوبی به مبلغ ۲۵ میلیارد دلار با مدت اجرای ۳۵ ماه ۵ قرارداد جدید با تأمین مالی صد درصد از محل منابع شرکت نفت منعقد شد که اصل این قرارداد‌ها کار تحسین‌برانگیزی بود و جای تقدیر داشت.

زنگنه تأکید کرد: به این ترتیب برای توسعه ۲۷ فاز پارس جنوبی تا اینجا قرارداد منعقد شد که ۱۰ فاز آن به مرحله اجرا رسید و مابقی یعنی ۱۷ فاز به دولت یازدهم رسید، این در حالی است که ۳۵ ماه برای اتمام یک طرح در پارس جنوبی به یک فعالیت ویژه نیاز داشت که حتی یک شرکت پیمانکار خارجی نیز نتوانسته بود به این رکورد دست یابد.

این عضو کابینه دولت دوازدهم ادامه داد: وزارت نفت در آن دوره تصمیم مهمی گرفت که قبل از پایان دولت دهم همه این ۱۰ طرح به مدار اضافه شود و پیمانکارانی که برای این طرح‌ها انتخاب شدند همگی ایرانی بودند، ولی همگی در یک سطح و یک اندازه نبودند. برخی پیمانکاران مانند پتروپارس توانایی اجرای ۵ یا ۶ طرح همزمان را داشتند، یا مثل O۱ توانایی اجرای یک یا دو فاز را در کنار پیمانکاران خارجی داشتند، ولی برخی دیگر تجربه‌ای برای اجرای چنین پروژه‌هایی را نداشتند.

وزیر نفت اضافه کرد: زمانی که در میانه سال ۹۲ کار را شروع کردیم با یک کمبود عظیم گاز در شبکه مواجه بودیم، در آن سال ۲۷ میلیارد لیتر فرآورده مایع فقط در نیروگاه‌ها مصرف شد و قیمت آن در آن زمان ۱۸ میلیارد دلار بود که مسائل زیست محیطی بسیاری با مصرف مازوت ایجاد کرد.

وی یادآور شد: اولین اقدامی که به عنوان کار مدیریتی انجام دادیم این بود که پروژه‌ها را به دو فاز اولویت اول و دوم تقسیم کردیم و ۷ فاز را که پیشرفت‌های فیزیکی بیشتری داشت و پیمانکاران قوی‌تری هم داشت در اولویت قرار دادیم تا با تولید ۲۰۰ میلیون مترمکعب تولید گاز مشکل ما را حل کنند، در اولویت قرار دادیم و مابقی پروژه‌ها را در اولویت دوم قرار دادیم.

زنگنه ادامه داد: این موضوع حتی در کمیسیون انرژی مجلس آن زمان نیز مورد بحث قرار گرفت که دکتر موسی احمدی و دکتر موسی موسوی نیز در آن جلسات حضور داشتند.

این عضو کابینه دولت دوازدهم یادآور شد: بنابراین به دلیل منابع محدود این اولویت‌بندی صورت گرفت و همچنین ما منتظر نشدیم تا تمام اجزای پالایشگاه به مدار تکمیل شود بلکه به محض اینکه توانستیم گاز را از دریا استخراج کنیم خط تولید را راه‌اندازی کردیم به این ترتیب بدون اینکه طرحی تعطیل شود، تمرکز مالی و مدیریتی بر اتمام پروژه‌های اولویت اول قرار گرفت.

وزیر نفت افزود: در حال حاضر تمام طرح‌های حوزه دریایی پیشرفت داشته و در فاز ۱۴، ۴ سکو در دریا فعال شده و دو خط لوله گاز را به خشکی منتقل می‌کند و ده‌ها چاه نیز در فاز ۱۴ حفر شده که فعال هستند. از اردیبهشت ماه ۹۷ کار آغاز شده و از ظرفیت اضافه فاز‌های ۱۲ و ۱۹ استفاده و گاز تصفیه می‌شود به طوری که ۲۲ میلیارد مترمکعب گاز استخراج و تصفیه شده است.

وی اظهار کرد: رشته (train) اول فاز ۱۴ که قرار است امسال وارد مدار شود و ۳ رشته دیگر آن در ۶ ماه اول سال آینده وارد مدار شود هیچ تأثیری در مقدار تولید ما نخواهد داشت فقط ظرفیت پالایشی اضافی تولید خواهد شد.

زنگنه ادامه داد: کسی که پروژه اجرا کرده باشد می‌داند در این مواقع چه باید کرد؛ از من به عنوان برادر کوچکتر خود که ۴۰ سال پروژه اجرا کرده است قبول کنید وقتی ۱۰ نفر برای مدیریت یک پروژه در نظر گرفته‌اید، پروژه دچار مشکل خواهد شد.

این عضو کابینه دولت دوازدهم یادآور شد: متأسفانه شرکتی برای مدیریت پروژه انتخاب شده بود که یک شرکت دولتی بوده و تاکنون سابقه اجرای چنین پروژه‌هایی را نداشته است به همین دلیل تفکیک در پروژه صورت گرفت و بخش دریا از خشکی جدا شد و خوشبختانه در حوزه دریا به موفقیت رسیدیم.

وزیر نفت اضافه کرد: در چنین شرایطی خلع ید از پروژه که عنوان می‌شد ۵۰ درصد پیشرفت داشت کار منطقی نبود، دقیقاً مانند همین موضوع را در «صدرا» تجربه کردیم که ۱.۵ میلیارد دلار در سال ۹۲ از شرکت نفت پول گرفته بود، ولی یک ریال هم کار تحویل نداده بود.

شرکت صدرا به دلیل خصوصی‌سازی غلط در حال مرگ بود
وی تصریح کرد: صدرا به دلیل خصوصی‌سازی غلط در حال مرگ بود که با همت مدیریت وقت قرارگاه سازندگی این شرکت مجدداً احیاء شد و تمام تعهدات را به خوبی انجام داد اگر با چنین شرکتی نیز خلع ید صورت می‌گرفت، چه اتفاقی می‌افتاد، ما باید با پیمانکاران مدارا کنیم و الان نیز این رفتار ادامه دارد بنابراین ضرری در کار نبوده چرا که ضرر زمانی برای کشور معنا پیدا می‌کند که کار دریا با مشکل مواجه شود.

زنگنه افزود: ما نباید خسارتی به پیمانکار پرداخت کنیم و اگر قرار است خسارتی پرداخت شود پیمانکار باید به ما خسارت بدهد. این قرارداد ۳۵ ماهه بوده و برای این ۳۵ ماه ضمانتنامه داده شده است.

علت تاخیر در فاز ۱۴ پارس جنوبی تحریم است
این عضو کابینه دولت دوازدهم افزود: قطعاً تأخیر در اجرای پروژه دلایلی داشته و علت اصلی آن نیز تحریم‌ها بوده است که حتی برای واردات یک قطعه نیز با مشکل مواجه بودیم و این موارد خارج از اراده مدیریتی بود.

وزیر نفت با یادآوری اینکه ما ۱۰ سال دیرتر از قطر در پارس جنوبی فعالیت خود را آغاز کردیم، تأکید کرد: پیشرفت پروژه در ماه‌های اول و ماه‌های آخر تفاوت جدی دارد، آقای قالیباف به این دلیل که پروژه‌های زیادی را انجام دادند خود استاد هستند، در آخرین روز‌های پروژه نمی‌توان با درصد پیشرفت پروژه را اندازه گرفت.

وی افزود: در برخی مواقع یک پروژه با ۸۹ درصد پیشرفت فیزیکی راه‌اندازی نمی‌شود به این دلیل که یک قطعه کمپرسور وجود ندارد، بدانید ما گاهی اوقات در پارس جنوبی برای اینکه یک قطعه را راه‌اندازی کنیم ۳ مرتبه یک قطعه کوچک را خرید کردیم، قطعه از کشور تولید‌کننده به بنادر کشور‌های همسایه رسیده و نهایتاً در بندر کشور همسایه توقیف شده است.

زنگنه با بیان اینکه مقام معظم رهبری در بازدیدی که از عسلویه داشتند فعالیت‌ها در پارس جنوبی را یک مجاهدت فی‌سبیل‌الله دانستند، اضافه کرد: در این چند سال هزاران میلیارد دلار با تلاش سربازان گمنام این سرزمین عاید کشور شده است و طی ۷ سال گذشته ظرفیت تولید ما از ۲۸۰ میلیون مترمکعب به ۴۲۰ میلیون مترمکعب افزوده شده است.

این عضو کابینه دولت دوازدهم تصریح کرد: شب‌های بسیاری بوده است که همکاران ما خواب نداشته، اما در دل کسی آب تکان نخورده و گاز مردم تأمین شده است و پتروشیمی‌ها و صنایع نیز تأمین شده‌اند.

وزیر نفت افزود: اگر ۱۷ هزار روستا گازرسانی شده و ضریب نفوذ گاز به ۹۵ درصد رسیده به دلیل همین فعالیت‌ها بوده است. امروز معادل ۲.۶ میلیون فرآورده‌های نفتی تولید داشتیم.

وی تصریح کرد: آنچه در پارس جنوبی انجام شده کار بی‌سابقه‌ای است و برخی می‌خواهند اینگونه القاء کنند که کاری در پارس جنوبی انجام نشده و هر کاری که ما انجام می‌دهیم نمایشی و قلابی است در حالی که تولید ما از همسایه بیشتر است.

زنگنه تأکید کرد: ما یک ابرپروژه را درست کردیم که افتخار آن متعلق به جمهوری اسلامی است و این همه سکو و پتروشیمی و افزایش تولید و ایجاد یک تمدن جدید موجب تحقق اقتصاد مقاومتی شده است.

پارس جنوبی را جمهوری اسلامی خلق کرد
این عضو کابینه دولت دوازدهم تأکید کرد: پارس جنوبی را جمهوری اسلامی خلق کرد و محصول تلاش صد‌ها هزار نفر مهندس و مدیر و کارگر است و این افتخار متعلق به کشور بوده که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را به نام خود تمام کند. 
 

کارت زرد به وزیر نفت
نهایتا این سوال در صحن علنی به رأی گذاشته شد که نمایندگان مجلس نیز با ۸۷ رأی موافق، ۱۲۹ رأی مخالف و ۹ رأی ممتنع از مجموع ۲۴۱ نماینده حاضر در صحن، از پاسخ‌های زنگنه وزیر نفت قانع نشدند.
 
نگاهی به پارس جنوبی
میدان گازی پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی جهان در خلیج فارس است، مشترک بودن این میدان نفتی با قطر همواره حساسیت‌های فراوانی در خصوص میزان برداشت داشته و دو کشور رقابت تنگاتنگی برای افزایش سهم خود از این میدان داشته اند.

طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی با هدف تولید ۲ میلیارد مترمکعب گاز از سال ۸۹ در برنامه دولت دهم قرار گرفت، اجرای این پروژه با تاخیر همراه بود و مشکلاتی از قبیل تحریم و تامین قطعات را از دلایل اصلی برای تاخیر در اجرای این پروژه اعلام کردند.
 
با آغاز به کار دولت یازدهم اجرای این طرح مجددا در دستور کار قرار گرفت و در سال ۹۷ با دو سکوی دریایی تولید یک میلیارد مترمکعب گاز محقق شد.

سومین سکوی فاز ۱۴ پارس جنوبی در تیرماه سال گذشته نصب شد، اما در کنار همه این اقدامات تلاش‌هایی در خصوص تکمیل واحد پالایشگاهی صورت نگرفت.

قرار بود با احداث فاز ۱۴ پارس جنوبی روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب گاز ومیعانات گازی از میدان مشترک با قطر به ظرفیت انرژی کشور اضافه و درآمدی در حدود ۵ میلیارد دلار به صورت سالانه کسب می‌شود.

وزارت نفت تعویق در اجرای این طرح را به مشکلات در تامین قطعات و تحریم‌های بین المللی مربوط می‌داند، اما مخالفان تصمیمات مدیریتی و چشم دوختن به شرکت‌های خارجی را از دلایل اصلی برای توقف این طرح اعلام کردند.
 


ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *